Introductie in strobouw

Bouwen met stro is booming! Deze relatief jonge bouwmethode wordt steeds populairder. En terecht!
Stro is een restproduct uit de landbouw en bestaat uit de droge stengels van graanplanten als haver, gerst, tarwe, rijst of rogge.
Na het oogsten van de granen blijven de stengels liggen op het land en worden samengeperst tot strobalen.
Een functie hadden deze strobalen tot kort geleden eigenlijk niet echt. Stro is niet voedzaam en in tegenstelling tot hooi niet geschikt voor veevoer.
Stro werd vroeger gebruikt in stallen, maar daar worden tegenwoordig alternatieven voor gebruikt.
Strobalen functioneren uitstekend als isolatiemateriaal. Door ze te stapelen is het relatief eenvoudig een goed isolerende muur te bouwen.
Zo wordt stro op een bruikbare manier gerecycled.

Geschiedenis van de strobouw

Eind 19e eeuw werden in Nebraska in de Verenigde Staten de eerste strobalen huizen gebouwd. Een tekort aan hout en steen deden de boeren hier toe overgaan. De strobalen werden bepleisterd met cement, kalk of leem. In het begin waren de huizen bedoeld als tijdelijke onderkomens totdat er geld was voor “meer geciviliseerde” woningen. Echter men ondervond dat de woningen dermate comfortabel waren dat het permanente woningen werden. Sommige van deze huizen staan er tegenwoordig nog steeds.
Ondanks deze vroege ontdekking stierf de hype uit door de komst van “moderne” bouwmaterialen. Het duurde tot eind jaren 70 voor de wederopstanding van de strobouw-lust.
De bewustwording en zorgen over milieuproblemen zorgden hiervoor.

Bouwen met stro in Nederland

Nederland heeft een gematigd zeeklimaat. Dit betekent dat er een hogere vochtigheidsgraad heerst dan waar de strobalen woningen hun oorsprong hebben. Is deze bouwmethode dan wel geschikt voor ons landje? Het antwoord is: ja! Bij het ontwerpen van een strobalenwoning is het echter zeer belangrijk dat er rekening gehouden wordt met de hoge vochtigheidsgraad. Over het algemeen geldt dat als je kan bouwen met hout, dan kan je ook bouwen met stro.

Omgaan met vocht

Vocht is een probleem als het zich concentreert tot meer dan 20%. Bij deze vochtigheid gebeuren er twee dingen met organische materialen. Als eerste, eventuele aanwezige schimmelsporen worden geactiveerd te gaan bloeien. Ten tweede, de microben die ervoor zorgen dat organische materialen verteren worden actief. Dit betekent dat hout of stro zal gaan rotten. Er dient echter onderscheid gemaakt te worden tussen vloeibaar water (regen, water in leidingen etc.) en waterdamp. Vloeibaar water dient echt volledig buiten de wand gehouden te worden. Waterdamp is alleen een probleem als her condenseert (vloeibaar wordt) in de muur.

Er zijn vier belangrijke punten waar op te letten bij de constructie van een strobalen wand.

• Bescherm de voet van de muur tegen vocht. Strobalen muren moeten altijd worden opgetild van de grond om ze te beschermen tegen vocht. Dit houdt in optrekkend vocht vanuit de grond alsmede opspattend regen water
• Bescherm alle horizontale vlakken van een strobalen muur. Indien er onverhoopt ergens vocht lekt wil je dit zo snel mogelijk ontdekken om de schade te kunnen beperken. Strobalen kunnen echter een ontzettende grote hoeveelheid water opnemen zonder dat je iets ziet. Het is dus aan te raden een waterkerende laag aan te brengen bovenop ieder horizontaal vlak van de strobalen. Zo loopt het eventuele water naar de buitenkant van wand waar het zichtbaar wordt op de pleisterlaag.
• Voorkom condensatie punten in de muur. Stro voelt warm aan. Waterdamp zal daarom niet condenseren in een strobaal. Echter, een materiaal dat koud aanvoelt zoals metaal, laat vocht condenseren op het oppervlak. Als dit vocht zich verzamelt in de wand, zal het stro gaan rotten. Beter is gebruik van hout of bamboe als wapening.
• Gebruik damp-open afwerkingen. Indien waterdamp door de strobaal trekt levert dit geen problemen op. Stro is een damp-open materiaal. Echter als de afwerklaag niet damp-open is, treedt er vochtophoping in de wand plaats. Kalkstuc of hout is voor de buitengevel een goede optie. Voor de binnenafwerking is leem uitermate geschikt.

Voordelen van bouwen met stro

Hoop gedoe zou je misschien zeggen. Maar dit valt gelukkig aller sinds mee. Sterker nog; bouwen met stro is dermate eenvoudig dat iedereen het kan. Na een korte uitleg en wellicht wat professionele begeleiding is het mogelijk je eigen huis te bouwen van stro. Dit scheelt in de kosten. Een wand van stro kan zo maar 50% goedkoper zijn dan een reguliere isolerende wand. Eerlijkheid gebied te zeggen dat de kosten van wanden echter maar 14- tot 20 procent van het totale bouwbudget zijn. De vloer en het dak wegen veel zwaarder. Een huis van stro levert zo dus maar een besparing van 7- tot 10 procent op.

Een ander voordeel is dat strobouw één van de meest milieuvriendelijke bouwmethoden is die er bestaan.

• Het is een restmateriaal zonder ander nut.
• Het isoleert zeer goed en bespaart zo de behoefte aan fossiele brandstoffen voor verwarming.
• Het bespaart op het gebruik van andere bouwmaterialen als hout en beton. (Houtkap zorgt voor ontbossing en beton voor een groeiend CO2 probleem.)
• Het is zeer snel hergroeibaar. (In een jaar kan er geoogst worden)
• Het verbouwen van stro levert automatisch ook voedsel op.